Naskah Tradisi Japin Carita
KAPIDARAAN
Karya : Faisal
Refki
20/01/2017
Tokoh Karakter :
Basnah
Hadran
Itai
Suhai
Bapa Haimi
Sarniah
Zamhar
Panjaga Candi
Dokter Dahlia
BABAK I
BASNAH,
SUHAI, ITAI & HADRAN MASUK
Basnah : ey buhannya, mana bapa Haimi ni lah
lawasnya kada sing datangan.
Hadran : iya am nah, janji jam 3, ni parak
jam 5 dah kada sing cungulan
Itai : ya am kita nih kapatuhan jua
balalambat, pas dibalas sidin jua hapuk liur.
Suhai : basabar buhannya ai, palingan
satumat lagi datang sidin nih
Basnah : eh Itai, ikam tadi kada sing bulikan
kah lagi maka kada sing gantian baju matan bulik sakulah?
Hadran : hiih Itai nih, isuk masih tapakai
baju sakulah kalu pina rigat kaina amuk pulang mama ikam
Itai : kayapa pang lagi, urangnya
kadadaan dirumah, kada kawa bulik aku lawang masih bakuncian, handak jalan
lulungkang kalu pina dikira urang maling, handak matan bawah barumahan kalu
pina dikira urang kuyang handak mancari tambuni
Basnah : dah gin kada usah abut, kaini haja
nah, buhan ikam mambawa ai kalo buku gasan mancatat kaina?
All : (asing-asingnya maambil
buku di tas)
BAPA
HAIMI MASUK
Bapa
Haimi :
Assalamuallaikum…
All : Waallaikumsalam
Basnah : Alhamdulillah bapa datang, parak
dah jadi hadangan kami pa ai.
Bapa
Haimi : maaf bapa
talambat, ada razia tadi dibundaran,
(kawadah Itai) ay Itai, kanapa maka ikam kada baganti baju, kada bulik kah tadi
Itai : inggih pa ai, urang dirumah
tulakan kada bahabaran, lawang bakuncian ha pulang.
Bapa
Haimi : nahh
macam-macam ja ikam ni Tai ai. Ni napa maka saini haja urangnya? Manaan nang
lain nih?
Suhai : buhannya kada turun pa ai, ada
nang mangganii kuitan bahuma, ada nang mangganii kuitan bajualan di pasar, ada
jua nang dasar kulir pa ai.
Bapa
Haimi : nahh
payah jua buhannya tuh, awas ja kaina tu pacamg kada naik tu sakulah, buhan
ikam jangan kaya itu lah
All : inggih pa ai
Bapa
Haimi : ayuha
sudah mun kaya itu langsung ai kita masuk, ada haja kalo sudah mambawa buku wan
pulpin gasan mancatan ?
All : bawa pa….
Bapa
Haimi : kaina
kita ka situs nang ada dicandi ni lah, napa nang bapa padahi dicatat, kaina
kaluar tu pas ulangan
All : inggih pa..
Bapa
Haimi : ayuha
sudah mun kaitu kita ka Talaga Darah
hulu lah, iringi bapa..
(bajalan ka Talaga Darah)
Bapa
Haimi : nah
sampai sudah di Talaga Darah, ada nang
tahu lah Talaga darah nih kayapa kisahnya bahari tuh?
Hadran : bakas urang manyumbalih hadangan
kah pa pas hari raya haji?
Bapa
Haimi : lain
pintar ai, jadi sejarahnya kakanakanlah, Talaga Darah nih bakas wadah Empu
Mandastana wan bininya bunuh diri gara gara mandangar habar anaknya nang
bangaran Sukmaraga wan Fatmaraga maninggal, makanya sampai wayahni wadah sidin
maninggal tadi jadi Talaga nang dingarani Talaga Darah
All : ohh dintu leh pa
Bapa
Haimi : paham
haja kalo sudah? Jangan kada ingat dicatat pintar lah
All : inggih pa..
Bapa
Haimi : amun
sudah paham wan sudah dicatat kita lanjut ka situs Tihang Mahligai, lakasi
iringi bapa..
(bajalan ka Tihang
Mahligai)
Bapa
Haimi : nah
sampai pulang kita ka Tihang Mahligai, mun ngini pang ada nang tahu lah kayapa
kisahnya.
Suhai : nang ulun tahu disini banyak
urang nang batampungas pa ai, sakira bungas jar, bujur lah pa?
Bapa
Haimi : nah mun
itu bapa kada wani ma hiih akan pintar lah, tapi dasar bujur banyak urang nang
parcaya bila batampungas disini bisa tambah bungas, bisa jua gasan manambai
panyakit ujar, tapi ,mun masalah ngintu kita serahkan wadah Tuhan Yang Maha Esa
ja gin lah.
All : inggih pa ai
Bapa
haimi : tapi
bapa kada handak mambahas ngintu pintar lah, bapa handak mamadahi buhan ikam
nih sejarahnya Tihang Mahligai nih.
All : inggih pa
Bapa
Haimi : jadi kaya
ini kisahnya pintar lah, jaman bahari disini pang wadah timbulnya Putri Junjung
Buih, raja pertama di kerajaan Negara Dipa, jadi pas sidin tuh timbul sidin
handak minta ulahakan tihang mahligai, kain kuning, 40 jenis wadai wan jua 40
dayang gasan sidin, mun kada dikabulakan, sidin kada handak batimbul jar. Jadi
kaitu kisahnya pintar ai, paham haja kalo sudah?
All : paham pa..
Basnah : (kanyamukan) aduh pa,, napa maka
banyak banar nyamuk disini pa, hibak bial pa ai nah awak ulun.
Bapa
Haimi : hiih nah
bapa gin asa kanyamukan jua tadi, mun kaya itu lakasi ha kita ka situs Patapaan
Pangeran Suryanata pulang, lakasi iringi bapa
(bajalan ka Patapaan
Pangeran Suryanata)
Hadran : ni pasti Patapaan Pangeran
Suryanata kalo pa?
Bapa
Haimi : bujur
banar, dimana ikam tahu Hadran?
Hadran : ulun suah mangawani mama kasini
manajak bilah lidi pa ai, jar sidin mun bilahnya bapanjang baarti umur sidin
panjang jua jar.
Bapa
Haimi : bujur jar
ikam tu hadran ai, tapi kada usah talalu parcaya gin wan nang kakaya itu,
parcaya wan tuhan haja kita pintar lah
All : inggih pa
Itai : jadi pang napa jar jua
sejarahnya ngini ni pa?
Bapa
Haimi : sasuai
wan ngarannya, situs nih gasan wadah Pangeran Suryanata batapa, ujar kisah
disini pang Pangeran Suryanata wan Putri Junjung Buih tuh hilang mendewata, dah
ngintu haja pastinya, kada mungkin pang gasan sidin bahira ya kalo?
Itai : bah bapa nih bisa jua
malawak hahaa
Bapa
Haimi : hahaa..
aija sudah kita habis nih ka museum gin lah gasan balilihat barang-barang
kerajaan bahari.. lakasi iringi bapa
(bajalan ka Museum)
Bapa
Haimi : nah
sampai dah kita, lihati ja napa haja nang ada di museum nih, mun kawa sambil
dicatat lah
Suhai : aduh pa, kanapa ulun asa cagatan
bulu awak yu pa, asa kada nyaman pa ai nah
Basnah : paa,, takutaann….
Hadran : ahh parasa buhan ikam ja tuh,
santai ja, kada papa…
(Suhai kasurupan)
Suhai : (kasurupan) jaga bujur bujur
warisan datu, aku kada rila mun ampunku dirusak, aku kada rila…
Bapa
Haimi : astaghfirullah,
bawa baingat suhai, baistigfar pintar !! (mambacakan ayat)
Itai : aduh kayapa nih kita,, ulun
takutan paa…
Hadran : kaluar ikam, kaluar matan awak
kawan ku, atau ikam ku tilanjangi, kaluar kada !!
Suhai : kada handak, aku kada rila mun
ampun ku dirusak arrgghh…
Itai : aduh kayapa nih pa, hadran,
basnah ayu pang tulungi…
Basnah : aduhh aku harus kayapa nih…
Itai : barang ja ikam apai kah,
bapadah ikam handak wan inya kah kada paa jua, suhai lawas kalu sudah handak
wan ikam, kalu pina ampih pas ikam sambat kayaitu…
Basnah : kada ah.. ku kada handak…
Hadran : ayuha basnah ai kisahnya barang,
lakasi nah, ku kada tahan lagi nah mananhani, lakasii !!!
Basnah : Suhai, aku sayang wan ikam !!!
(Suhai sadar)
All : Alhamdulillah…
Suhai : aku kanapa? (bingung)
Hadran
: kada papa Suhai ai, kaina ku
kisahi.
Itai : paa,, kita bulikan sii paa..
Bapa
Haimi : aija
sudah kita bulikan ja gin, sanja jua sudah…
SEMUA
KELUAR
BABAK II
SARNIAH MASUK
Sarniah : (sambil basasapu) umayah,, saban
subuh pasti dah sabak tarus rumah nih, napa kah nang digawi abahnya nih
batangah malaman maka sampai tahambur kaya ini rumah, musia presiden datang
karumah bakajutan harau mambari supan ja, mana abahnya nih kada sing bangunan
pulang, tu itik kuciakan sudah handak minta makani kalambuay wan paya
bacancang. (mangiyau abahnya) Uuu abahnya,, lakasi bangun umpani itik tu nah
dibawah barumahan !!
ZAMHAR
MASUK
Zamhar : napang umanya kuciak kuciak,
nyamannya hudah aku guring
Sarniah : pian ni abahnya lah kamahiran
malayur tarus, iya tu kaina razaki dipatuk ayam, tu nah itik di umpani, muyak
ulun mandangar itik kuciakan, imbah tu mandi ai lagi abahnya ai nyaman kita
bajalanan ka Danau Panggang malihat urang balajuan hadangan
Zamhar : ayy hari ini kah acaranya balajuan
hadangan tuh?
Sarniah : inggih abahnya ai, jangan sampai
kada tulak kita abahnya ai, rami banar tu acaranya, rugi tu pang mun kada tulak
Zamhar : ya am umanya ai, lawas banar dah aku
handak malihat ngintuh, pabila lagi ya kalo, wan jua diamuntai ja nang ada
acara balajuan hadangan tuh
Sarniah : ayuha dah abahnya ai, lakasi dah
umpani itik imbah tuh mandi..
Zamhar : aija umanya ai nah ku maumpani itik
hulu..
ZAMHAR
KELUAR
Sarniah : astaga.. mana basnah nih kada sing
bangunan lagi, kada sakulah kah? (mangiyau Basnah) Uuu Basnah, bangun pintar,
sakulah kalu hari ini, ni jam barapa hudah
BASNAH
MASUK
Basnah : maa.. ulun kada turun ma lah, kada
nyaman awak nah ma ai, sakit kapala, handak muak tarus, asa kadinginan ulun ma
ai..
Sarniah : nahh,, babujur ikam nak, garing
napa ikam nak?
Basnah : kada tahu jua ma ai, maa kada
sanggup maa,,,
Sarniah : aduhh kasiannya anak ku, ikam
handak napa nah nak? Nyaman mama tukarakan.
Basnah : ulun handak itik panggang kada
batulang, cincin talipuk, gulaan itik wan pais sagu maaa…
Sarniah : uma banyaknya, bujuran handak
ngintu kah nak? Hadang nak lah mama manyuruh abah manukarakan… (mahiyau
abahnya) uuu abahnya, sudah kah,,? Ni si basnah garing handak minta tukarakan
itik panggang kada batulang, cincin talipuk, gulaan itik wan pais sagu jar…
ZAMHAR
MASUK
Zamhar : astaga, garing kanapa ikam nak (mamariksa
basnah) nah iya am, ayuha nak ai kaina abah tukarakan napa nang ikam kahandaki,
tapi imbah tuh minum obat kaina nak lah
Basnah : kada handak minum obat bah ai,
pahit…
ITAI,
SUHAI & HADRAN MASUK
All : basnah… sakulahan yuu…
Sarniah : basnahnya kada kawa turun sakulah,
inya garing
Itai : nah garing kanapa inya cil?
Sarniah : awaknya panas jar wan sakit kapala
jua. Samalam imbah baapaan garang buhan ikam?
Hadran : samalam tuh kami imbah datang di
candi cil ai wan bapa Haimi
Suhai : inggih cil ai, gasan balajar
sejarah nang ada di candi tuh cil ai
Itai : bisa kapidaraan cil ai si Basnah nih, napa pas kami ka
candi samalam tuh si Suhai nih kasurupan cil ai pas di museum
Hadran : nah bujur tu cil ai, nyata dah
basnah nih kapidaraan.
Zamhar : eyy buhan ikam nih masih haja
parcaya nang kakaya itu, kada mungkin inya nih kapidaraan, bawa minum obat
wagas ai kaina, (kawadah Basnah) kaina abah tukarakan ubat di apotik Ceria tu
nak lah.. disitu ubatnya pasti manjur dah nak ai
Basnah : kada handak minum ubat jar ulun..
Sarniah : basnah nih nyata dah kapidaraan
abahnya ai, kayapa mun kita bawa ka candi pulang abahnya ai, bawa bamandi mandi
disana kalu pina mau ampih, biasanya banyak pang urang nang garing batatamba
kasitu.
Zamhar : tasarah ikam haja gin umanya ai, aku
umpat haja nah.
Sarniah : (kawadah kakawanan basnah) buhan
ikam napa maka baganaan disini, jaka tulakan ha lagi, kaina talambat, padahakan
wan gurunya lah si basnah kada kawa turun karna garing tu.
Itai : inggih cil ai, kaina ulun
padahi akan, ayuha mun kaya itu kami tulakan hulu cil lah, mudahan si Basnah
lakas wagas ja, assalamuallaikum..
All : waallaikumussalam
ITAI,
SUHAI & HADRAN KELUAR
Sarniah : ayuha sudah abahnya ai kita kada
jadi ka danau panggang, kita ka candi haja gasan manambai si Basnah, lakasi dah
kita basiap abahnya ai.
Zamhar : ayuha umanya ai
BASNAH,
ZAMHAR & SARNIAH KELUAR
BABAK III
PANJAGA
CANDI MASUK
Panjaga
Candi : assalamuallaikum panuntun, kanalakan ngaran ulun
Paman Hanafi, ulun nih sabujurannya juriat di Candi Agung nih, gawian ulun
manunggui di Tihang Mahligai nih kalu pina ada nang handak batatamba, bahazat
atau sakadar handak umpat batampungas haja, jadi lah bilanya ada urang nang
garing, rancak banar tu minta banyu disini gasan batatamba, atau ada jua nang
banazar pas takabul hazatnya datang kasini sabagai ucapan tarimakasih haja,
hann,, hibat kalo…
BASNAH,
ZAMHAR & SARNIAH MASUK
Sarniah : assalamuallaikum
Panjaga
Candi : waallaikumsalam, napang tadih cil..
Sarniah : ni nah anak ku nih kapidaraan imbah
bajalanan ka candi samalam tuh, jadi kami nih handak umpat batatamba disini mudahan
ai ampih kapidaraan.
Panjaga
Candi : nah banaran tu jar pian cil ai, banyak hudah
urang nang batatamba kasini gagara kapidaraan langsung wagas cil ai
Sarniah : jadi pang kayapa nih caranya paman,
bacabur langsung kah atau kayapa anak kami nih
Panjaga
Candi : jangan bacabur, habis am ingar kaina, cukup
batampungas atau dikinumakan haja cil ai, tapi ada bacaannya jua cil ai
Zamhar : kayapa tu bacaannya, ba mantra
mantra jua kah paman?
Panjaga
Candi : lain mantra pa ai, bacaannya ayat al Quran jua pa
ai, anak pian bisa haja kalo babacaan surah Al Fatihah?
Zamhar : (kawasah Basnah) bisa lah ikam nak
surah Al Fatihah? Talalu haja ah kada bisa nak ai
Basnah : inggih bisa ai bah ai,tapi ulun
kada di mandii kalo ma bah?
Sarniah : kada nak ai, batampungas atau
diminum ja banyunya
Basnah : kalu ai mandi, kada sanggup ulun ma
ai, dingin…
Panjaga
Candi : ayuha sudah, langsung haja kah cil?
Sarniah : langsung ha paman ai
Panjaga
Candi : (mambaca ayat lalu mamidarai). Nah imbah itu
tampungasakan ja lagi ding ai. Mudahan ampih ja
Basnah : (batampungas wan maminum banyu
barian panjaga candi), napa rasanya masin paman?
Panjaga
Candi : dasarnya tuh ding ai, banyunya dasar lain pada
nang lain.
Basnah : iya lah paman.
Sarniah : ayuha dah paman ai, ni barapa
upahnya nih paman
Panjaga
Candi : saikhlasnya ja cil ai.
Sarniah : nah (manjulungi duit), tarimakasih paman
lah, kami bulikan ai nah, assalamuallaikum
Panjaga
Candi : waallaikumsalam
BASNAH,
ZAMHAR & SARNIAH KELUAR
Panjaga
Candi : Alhamdulillah kawa mambantui urang, mudahan sugih
wan jadi pahala haja gin, amin… ayuha panuntun ai ulun handak tulak satumat nah
makan, lapar dah parut matan subuh kadada makan.
PANJAGA
CANDI KELUAR
BABAK IV
BASNAH,
ZAMHAR & SARNIAH MASUK
Sarniah : kayapa jua nak asa nyaman haja lah
sudah awak
Basnah : kakaya itu ai ma ai kadada
parubahan
Sarniah : ai kanapa kam kadada parubahan nak?
Basnah : tahu jua ma ai, nang ada ulun
batambah sakit parut imbah maminum banyu barian di candi tuh.
Zamhar : han,, dusta lah jar ku kada usah
batatamba nang kada kakaruan tuh, inya nih jaka hakun minum ubat lawas dah
ampih, kadanya kapidaraan pang.
Sarniah : inya nih kapidaraan abahnya ai
gagara bajalanan ka candi, ubatnya ya harus batatamba ka candi tu pang jua
abahnya ai, palingan isuk ampih ai tu.
Zamhar : kaini ja nah, kayapa mun ku kiyau
akan kawan ku, sidin tuh dokter.
Basnah : kada handak bah ai, kaina ulun
disuntik, takutan ulun
Zamhar : kadanya pang nak ai, sidin mamariksa
kan haja, palingan dibarii ubat kaina
Sarniah : cahh,, ubat wayahini abahnya ai
kada tapi ada nang saktinya lagi, maka larang ha pulang.
Zamhar : ikam handak si Basnah nih wagas lah
umanya? Mun handak wagas ya kita pariksa ai hulu napa garang nang di ingunya
nih
Sarniah : tasarah pian gin abahnya ai
Zamhar : hadang lah aku manalipunakan dokter
Dahlia. (manalipun dokter) halaww, assalamuallaikum, dok, ni ulun Zamhar, kawa
kah pian mandatangi ka rumah ulun, soalnya ni anak ulun gagaringan, ayuha ulun
hadangi dok lah, assalamuallaikum.
Sarniah : kayapa jar abahnya?
Zamhar : hiih jar, ni sidin langsung maluncur
handak kasini jar, rumah sidin bahalat dua buah rumah kita ni ja umanya ai.
Sarniah : ayu ai hadangi ai hulu.
DOKTER
DAHLIA MASUK
Dokter : assalamuallaikum
All : waallaikumsalam
Zamhar : Alhamdulillah datang dah dokternya,
lakasi dok pariksa akan garing napa anak ulun nih
Dokter : hadang hulu pa lah
ulun maambil alat ulun, (sambil mamariksa Basnah)
Sarniah : kayapa dok anak ulun?
Dokter : dari hasil pamariksaan
ulun, anak pian nih kana DBD pa ai cil ai
Sarniah : napa DBD tuh dok?
Dokter : DBD tuh Demam Berdarah
nang kamungkinan disebabkan oleh nyamuk malaria
Sarniah : aaiiihh.. maka kami sabarataan
guring bakalambu dok ai
Dokter : nyamuk malaria tuh
manyarangnya kada pas malam haja cil ai, siang hari bisa jua
Sarniah : hadang hulu dok lah, (kawadah
Basnah) ikam ada ditapal nyamuk kah nak pas siang tuh?
Basnah : parasaan ulun pas ulun bajalan ka
candi tuh ma ai ulun ditapal nyamuk, banyamuk banar disana ma ai
Zamhar : dusta lah jar ku, anak kita nih
kadanya kapidaraan pang umanya ai, sakalinya gagara diigut nyamuk ja di candi
lalu ai jadi DBD.
Dokter : nah baarti dasar bujur
anak pian nih kana DBD akibat malaria cil ai
Sarniah : astaga ai, bujur haja pang dirumah
nih sudah barasih dok ai, tapi sakalinya diluar nang kada karuan
Dokter : nah itu, kita tuh
harus sama-sama manjaga lingkungan cil ai pa ai supaya tahindar dari nyamuk
malaria
Zamhar : caranya kayapa dok?
Dokter : caranya pakai 3M pa ai
Zamhar : napa pulang 3M tuh dok?
Dokter : nahh,, 3M tuh
Manguras, Manutup wan Mangubur
Sarniah : napa nang dikuras? Ditutup? Wan
Dikubur tuh dok?
Dokter : nang dikuras tuh cil
ai wadah penampungan banyu, paling kada sakali saminggu, habis tuh manutup
rapat-rapat wadah panampungan banyu, nang katiga mangubur sampah-sampah nang
mamungkinkan terjadinya genangan banyu ci ai
Sarniah : uhh dintu lih sakalinya
Dokter : nah sauting lagi ulun
manambahakan, gejala malaria nih dapat kita katahui, antara lain, demam,
pusing, hndak muntah, marasa kadinginan sampai rasa sakitan tulang. Bila sudah
ada gajala itu lakasi dibawa ka dokter, jangan talalu parcaya jua lawan
pengobatan alternatif nang kda jelas tuh
Zamhar : jadi intinya kita tuh harus
bapintar-pintar mamilih pengobatan wan nang paling penting jaga kebersihan
lingkungan.
SELESAI
