Minggu, 06 Oktober 2024

Galuh Kumala Sari

GALUH KUMALA SARI

Karya: Faisal Refki
(14 April 2021)
Adaptasi dari syair Galuh Karuang

TOKOH:
Galuh Kumala Sari
Bayan Bastari
Iyang
Aluh Sarintan
Kai Kasan

PROLOG
Bismilah awal kata bamula
Langkahkan kaki kanan wan kiwa
Allahu rabbi Tuhan nang esa
Kalaulah ada salah dikata

Tersebut kisah suatu masa
Adat karasmin aruh banua
Banyak hiburan tiada terkira
Gamalan wayang hujung acara

Adapun Bayan putra bastari
Gagah rupawan muda parlinti
Bamain agung basanang hati
Gamalan wayang barami rami

Bayan Bastari tapikat hati
Malihat Galuh Kumala Sari
Babaju habang giwang baiduri
Apik pasona galung maninggi

Kada pang lapas mata lalaki
Galuh baigal banyanyi nyanyi
Rasa marawan di sanubari
Banyak nang hayal maambil bini

Kada pang lawas singkat carita
tuntung karasmin punya acara
Galuh Kumala bulik lah ia
subarang sungai itu rumahnya

BABAK I
FADE IN
terikat sudah cinta si Bayan
Galuh Kumala dalam ingatan
bulan nang tarang jadi bandingan
elok majlis muda perawan

Rasanya hilang ruh sumangat
Tiada sanang tambah malarat
Tarasa lamah tulang wan urat
Galuh Kumala taingat ingat

Bayan:
Galuh... Galuh Kumala Sari, kahada talapas ingatan diaku kalawan ikam,
carunung mata hawas maitih ikam baigal banyanyi liwar apik. Galung maninggi, giwang
baiduri, umpama bulan nang tarang, elok majlis muda rupawan, dimapa jua diaku ini, rasa
hilang ruh sumangat lamun taingat ikam, tarasa lamah tulang wan urat, kahada sumangat
tambah malarat. Galuh Galuh.. dimapa jua diaku ini.

Berkata Bayan kalawan kawan
Adapun Iyang nang ampun ngaran
Aduhai Iyang dimapa badan
Taingat Galuh rasa dandaman

Bayan:
Iyang.. Iyang dimana jua ikam baandak badan, datangi diaku, tulungi jua
diriku ini.

(IYANG MASUK)

Iyang:
akay akay.. napa jua habar kawanku ngini, kuciak kuciak bakakiawan.

Bayan:
Kalaulah ikam marasa kawan ayu pang Iyang batutulungan marista diri
marista badan tulung pang jangan kapapurunan.

Bayan bapikir didalam hati
Handak badatang supan sendiri
Aduh saudara tulung wakili
Bawa lah duit sapuluh bigi

Bayan:
diaku ngini kaganangan banar kalawan Galuh Kumala Sari nang babaju
habang galung maninggi giwang baiduri, rahatan inya baigal wan banyanyi di karasmin
sumalam, diaku handak badatang batamu inya, tagal rasa supan, damintu jua maksud tujuan
diaku bakiawan ikam, tulung wakili diaku ini bahadap kalawan inya si Galuh Kumala Sari,
lamun ikam hakun, kaina ku bari duit sapuluh kindit gasan sasarah Galuh Kumala Sari.

Iyang:
akay akay, nyaman banar ikam mambuang harta, kadap hati kadap dimata,
lamun damintu kahandak lakiannya, ayuha, baisukan kaina diaku mandatangi Galuh Kumala
Sari gasan manyampaiakan apa maksud wan tujuan si Bayan Bastari.

Iyang balakas manyahut kata
Gampang sekali membuang harta
Barangkat Iyang kasubarang sana
Gasan badapat Galuh Kumala

(IYANG KELUAR)
FADE OUT

BABAK II
FADE IN
Tibalah Iyang bakatuk lawang
Galuh Kumala datang manyambang
Berkata Galuh apalah gerang
Kepada tuan berkata sumbang

Iyang:
assalamuallaikum Galuh Kumala Sari

Galuh:
waallaikumussalam, napa habar hampian kasini?

Iyang:
Duhai puan Galuh Kumala
Adapun alasan datang sengaja
Bayan Bastari maminta hamba
Datang menghadap membawa berita

Galuh:
Kanapa datang seorang tuan
Dimana Bayan nang ampun pasan
Dia itu lalaki atau bukan
Manyuruh urang basimpan badan

Iyang:
Mohon ampun Kumala ningrat, Bayan Bastari itu urangnya panyupan bangat,
bila batamu babinian bilang bapaluh karingat, pacangan ngalih kaina baucap ilat.

Galuh:
lamun damintu langsung haja ucap berita napa habar mambawa warta, Bayan
Bastari itu siapa? Kanapa hampian datang kamari manamui hamba?

Iyang:
adapun ia Bayan Bastari malihat pian wayah karasmin dikampung subarang
baigal banyanyi, matan wayah nintu runtuhlah iman didalam diri, siang wan malam taganang
ganang didalam hati. Lamunnya pian sudi, diaku datang kamari gasan mawakili, ku bawakan
duit sapuluh bigi gasan maminang Galuh ampunnya diri, sudikah pian manarima ini nyaman
pang kita baikat janji.

Galuh:
bujurkah Bayan bamain agung
wayah bawayang subarang kampung
maaf haja kada pang sumbung
kaina marista kada bahujung

padahi Bayan ku kada sudi
kada pang handak ku ambil laki
kada sabanding diriku ini
ibarat langit kalawan bumi

Galuh:
Bayan itu aku lihat bakalakuan kada paruna, tabiat bilang kada
sampuraka, parangai buruk bilang kadada akalnya, perawan mana nang hakun wan inya.
Padahi kalawan inya aku damini kada handak balaki, amun balaki syarat nang dicari, musti
sugih di harta baik di budi gagah rupawan sabanding lawan diriku ini.

Iyang:
umai purunnya Galuh Kumala
baucap damintu dihadap mata
jangankan Bayan aku pun marista
rasa dililit naga partala

Iyang: lamun damintu kanyataannya diaku undur diri mambawa seribu luka dihati, purunnya
pian Galuh Kumala Sari rupa bungas tagal ilat landap kaya belati.

(IYANG KELUAR)
FADE OUT

BABAK III
FADE IN
Malu dihati malu dibadan
Iyang badapat kalawan Bayan
Galuh Kumala berkata enggan
Kasihan Bayan disupanakan

Kecewa hati Bayan Bastari
Galuh Kumala nang dihandaki
Lain diharap lain dinanti
Baucap kata sakiti hati

Duhai si Bayan muda rupawan
Siang wan malam kada guringan
Didalam hati tabayang bayang
Galuh Kumala kapupurunan

Berkata Bayan kalawan Iyang
Dimapa jua badan saurang
Iyang baucap sangatlah berang
Malu dibalas jangan dibuang

Bayan:
lain diharap lain dinanti, Galuh Kumala nang ku samakan kalawan bulan liwar
kapapurunan, nyaman banar inya maambil simpul bahwa diaku kada paruna, bakalakuan
kada sampuraka, sampai disambat bilang kadada akalnya. Sakit, liwar sakitnya hatiku ini
mandangar inya baucap kaya itu, liwar purun ikam Galuh Kumala.

Iyang:
duhai Bayan Putra Bastari, ikam ini lalaki, jangan hakun ikam disasambati,
jangan hakun harga diri ikam dilincai, dijajak jajak babinian, biar kaya apa haja babinian itu bungasnya, langkarnya, tapi lamun sudah inya manggugur akan harga diri ikam, balas, jangan
kada. Diaku sabagai kawan ikam, maambilakan hati parihal perlakuan Galuh Kumala Sari,
diaku kada rila lamun kawanku disasambati. Amun diaku bulih mambari saran, isuk ikam
datangi kawadah Kai Kasan, minta bantuan kalawan sidin gasan manggawi Galuh Kumala
Sari, biar inya tahu kayapa rasannya kada kawa guring siang wan malam, sakira inya umpat
jua marasa akan napa nang ikam rasa.

Bayan:
bujur jar ikam Iyang ai, aku ini lalaki, harga diriku ini labih baharga dari rasa
cintaku kalawan Galuh Kumala Sari. Malam ini jua aku tulak kawadah Kai Kasan gasan
manggawi Galuh Kumala Sari, supaya inya tahu, inya sadar bahwa napa nang inya sambat
sudah mahancurakan hati kalawan harga diriku ini.

Bayan nang sudah kasasarikan
Kadap hati kadap pikiran
Laksana wayang bapaparangan
Mambalas dendam jadi untingan

Pergilah Bayan ke rumah kai
Adapun Kasan ngaran diberi
Sidin tarnama sangatlah sakti
Ilmu ma’rifat pemikat hati

FADE OUT

BABAK IV
FADE IN

Bayan:
Aduhai kai tulungi cucu pian, ulun disambat macam macam, supan banar diri
ulun, harga diri ulun dilincai lincai, babinian nang ulun handaki manyambat ulun kada paruna, kada sampuraka bilang kadada akalnya, inya bangaran Galuh Kumala Sari, kayapa
caranya supaya inya karindangan lawan ulun.

Kai Kasan:
Kasihan banar ikam Bayan Bastari, sauting nang harus ikam tahu bahwa juduh
nintu andaknya didalam diri, jadi biar kayapa haja kita manggawi inya, lamun ujar Allah taala
kada, ya kada. Kanapa hal nintu diaku sampaikan kalawan ikam, supaya ikam jangan talalu
baharap lawan apa nang ikam kahandaki. Parihal ikam handak manggawi si Galuh Kumala
Sari diaku kawa haja mambantu tagal kita baparjanjian dahulu sakira nyaman kainanya, diaku
kada batanggung jawab lamunnya tajadi hal-hal nang kada ikam kahandaki, kayapa?

Bayan:
inggih, ulun bajanji kai, ulun kada bataha mambawa-bawa ngaran pian
lamunnya tajadi hal-hal nang kada ulun kahandaki.

Kai Kasan:
lamun damintu ikam ku bari amalan, amalan nang kawa gasan manggawi si
Galuh Kumala Sari, manggawinya malam sanayan, ingati, iringin napa nang ku sambat.

FADE OUT

BABAK V
FADE IN
Tibalah itu malam sanayan
Bayan masuk dalam peraduan
Kilat pun mancar sambung sambungan
Hujan ribut parlahan lahan

Malikit lilin tinggi sajari
Lilin dijaga janganlah mati
Lalu bapasan ka humbayang diri
Datangi Galuh Kumala Sari

Guruh jauh sahut sahutan
Turunlah angin kadalam badan
Ruh Kumala diambilakan
Basatu lawan humbayang Bayan

FADE OUT

BABAK VI
FADE IN
Galuh Kumala diperaduan
Adapun ia guring surangan
Humbayang Bayan masuk kabadan
Rasa dipagut ragap ragapan

Gusar pang rasa Galuh Kumala
Rupa si Bayan dihadap mata
Berlaku adat dalam bercinta
Dipaluk cium rasanya nyata

Satiap malam baganti malam
Galuh Kumala rabah ditilam
Taambung ambung rasa dibungkam
Bayan manindih manikam nikam

Tersebut pula Galuh Sarintan
Galuh Kumala ia berkawan
Bantu mancari ini soalan
Kanapa Kumala rista ristaan

Sarintan:
umay umay.. sadih banar aku malihat ikam Galuh Kumala, siang wan malam
kada baguringan, taungut nang kaya urang garing, kanapa jua ikam Galuh Kumala?

Galuh:
kada tahu jua diaku aluh Sarintan ai, matan malam sanayan tadi aku marasa
badapat lawan Bayan Bastari.

Sarintan:
Bayan Bastari? Siapa inya tuh?

Galuh:
urang subarang kampung, inya tuh handak lawan diaku.

Sarintan:
nahh… ada salah napa ikam kalawan inya maka sampai tamimpi tarus?

Galuh:
aku hanyar ingat, rahat kawannya datang manamui aku parihal Bayan Bastari
handak maminang diaku, aku bapadah kada handak, aku manyambati inya, malincai harga
diri inya, bisa gagara nintu aku jadi kaya ini, marga maulah lalakian sarik wan sakit hati
kalawan aku, manyasal banar aku didalam badan.

Sarintan:
iya banar lamun damintu kisahnya, mau kada mau ikam patut maminta maaf
kalawan Bayan Bastari.

Galuh:
tagal kayapa caranya, aku supan lamunnya harus bahadap kalawan inya.

Sarintan:
lamun kata kada kawa taucap, badan kada kawa batamu, maka cukup tulisan
nang mawakilakan, bakirim surat haja ikam gasan inya, bapadah haja ikam manyasal bangat
sudah manyambati inya.

FADE OUT

BABAK VII
FADE IN
Siburung dara tarbang ka jambu
Tibalah iya di ambin padu
Diambil Bayan suratnya itu
Mamohon ampun isinya pilu

Galuh:
Duhai ikam Bayan
Bastari Tarima maaf diriku ini
Bodohnya diri ilat belati
Basumbung diri sakiti hati

Siang wan malam rasa marista
Bapuat rabah taguring kada
Bawa pang bulik humbayang raga
Duhai diriku kada badaya

Untunglah Bayan baik hatinya
Dibalas surat Galuh Kumala
Sadikit kata banyak maknanya
Si burung dara nang mambawanya

Bayan:
Kepada Galuh Kumala Sari
Jangan lah engkau bersedih hati
Maafkan jua diriku ini
Dandam dihati kadada lagi

Salah dahulu jangan diungkit
Umpana tali lepas berkait
Sadikit kata sadikit bait
Mudahan ikam kahada sakit
Dibaca surat itu perlahan
Banyu pang mata gugur guguran
Umpama umbak daur dauran
Tangis pang pacah raung raungan

Umpama batu digugur banyu
Hati Kumala semacam itu
Sumbung dahulu kada berlaku
Galuh Kumala handak batamu

Galuh:
kada kusangka, kada kusangka ikam kaya ini Bayan Bastari, napa nang ku
parbuat kalawan ikam umpama tulisan nang ada dipasir pantai, tasapu umbak, hilang barasih
kada babakas, salah diaku manila ikam kada paruna, kada sampuraka, bilang kadada akalnya,
salah banar diaku baucap kaya damintu, diaku sadar sabagai saurang babinian kada patut
baucap kaya daminta kalawan lalakian, kada patut manyupanakan, kada patut malincai harga
diri lalakian, kada patut sama sakali babinian basumbung dihadapan lalaki. Duhai Bayan
Bastari, matan damini aku basarah hati kalawan badan gasan ikam, diaku siap jadi ampun
ikam, sabarataan nang ada diawak ini gasan ikam, aku rila, aku rila…. Diaku cinta kalawan
ikam duhai Bayan Bastari.

Hati Kumala kasasahangan
Singsing tapih lipai kakamban
Lawang lulungkang ditutupakan
Tarabang Galuh karumah Bayan

FADE OUT

BABAK VIII
FADE IN
Satiba Galuh muhara lawang
Kada paduli napa jar urang
Handayang banih dibadan miyang
Itulah rasa Galuh sekarang

Bayan Bastari diam berdiri
Mambuka lawang perlahan hati
Disuruh naik Kumala Sari
Duduk bersanding dekat sekali

Nafsu birahi si laki bini
Sudah tak dapat tertahan lagi
Bayan pang sudah paling mengerti
Mancium Galuh punya jariji

Galuh:
Bayan Bastari bilang terlalu
Susuri tapih tarabang baju
Aduhai Bayan jangan begitu
Bahaya lamun ada nang tahu

Bayan:
Batanang ikam Kumala Sari
Naini rumah kupunya diri
Kada bataha ada nang wani
Lamun lah wani masuk kasini

Galuh Kumala pujaan hati
Tarima haja sudukan ini
Bila pang sayang ikam nikmati
Batanggung jawab janjinya diri

Bayan Kumala berlaku laku
Supan wan malu hilang berlalu
Adat bercinta beradu adu
Berbuat dosa jangan ditiru

SELESAI

Tidak ada komentar:

Posting Komentar